Hardloopnieuws

Hardlopen

Door Henk van Duuren

Wat is een hardloopwedstrijd zonder rhètor? Een rhètor is iemand, die over een luide en krachtige stem beschikt en daarmee, met of zonder microfoon, in staat is om de aandacht te trekken en vast te houden. Het woord rhètor of demagogos stamt uit de Griekse oudheid. Demosthenes was een van de meest vooraanstaande sprekers uit die oudheid. De anekdote gaat dat de jonge Demosthenes met kiezelsteentjes in de mond over de golven zijn zwakke stem oefende. Daarmee legde hij de basis voor zijn succes en tot op dit moment is hij bekend om zijn welluidende spreekvaardigheid.

Heden ten dage heet de rhètor bij sportevenementen‘speaker, een term die ik graag vervangen zie door de term ‘spreekstalmeester. Dat woord toont meer de autoriteit en ligt dichter tegen het woord demagogos, of volksmenner, aan. En excelleert iemand in dit vak, dan kan er zelfs gesproken worden van een opperspreekstalmeester. Het is een term uit de circuswereld en omdat het leven toch een groot circus is past het uitstekend bij de hardloopwereld. In het hardloopcircuit hebben we bekwame spreekstalmeesters en zelfs een opperspreekstalmeester. Die kwalificatie kan maar gaan naar één persoon. Dat moet iemand zijn die met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Iemand die een sprekend entertainer is, zijn vak als kunst beschouwd en zijn stem gebruikt als een muziekinstrument. Een instrument om te enthousiasmeren, te amuseren, op te zwepen, te variëren in ritme, klankkleur, geluidssterkte èn kan boeien.

De opperspreekstalmeester in het hardloopcircus van Noord, Oost en Midden Nederland en waarschijnlijk van heel Nederland is een man die niet opvalt door een bij deze sporttak passend lichaam. Volumineus is zijn lijf en zijn Bourgondische buik staat geen broek toe om er aan te blijven hangen. Kenmerkend bij deze man zijn dan ook zijn bretels, die opzichtig over het overhemd worden gedragen en spijker- of korte broek nog enigszins op de plaats houden. Het lijf geeft aan dat het een levensgenieter is en bovenop dit lichaam staat een markante kop, bebrild en met het haar strak achterover gekamd om zo twee grote inhammen te vertonen. ‘Waar haar zit kan geen verstand zitten is een bekend gezegde en daarom zal het met de intelligentie van deze man wel in orde zijn.

Met zijn donkerbruin stemgeluid is hij bij ieder hardloopevenement, waar hij de microfoon ter hand neemt, al van verre te volgen. Zijn stem is als de fluit van de rattenvanger van Hamelen en trekt drommen mensen naar de plek waar hij staat. Met een grote stapel papieren, voor zijn neus liggend of in zijn handen houdend, weet hij het publiek met zijn onstuitbare woordenstroom continue te boeien. Alert kijkt hij over zijn bril en volgt alles razendsnel en dankzij zijn encyclopedisch geheugen herkent hij de lopers en weet bij ieder persoon wel een anekdote of prestatie te noemen. Zodra hij begint met spreken stort er een tsunami van woorden over het publiek. Hij reageert op de mensen, weet ze aan het lachen, klappen en juichen te krijgen. De sporters onthaalt hij zonder aanzien des persoon en zelfs de allerlaatste wordt door deze spraakwaterval binnengehaald alsof het de dagwinnaar is.

Zijn carrière is begonnen op het moment dat iemand verstek liet gaan als ‘speaker. “Geef mij dat ding maar!” riep hij naar de organisatie, doelend op de microfoon. “Het feest moet toch doorgaan!” Zo is hij gestart en het feest gaat nog alsmaar door. “En wie hebben we daar. Is dat niet Leentje Derksen uit Hoogeveen, de hardlopende badjuffrouw. Mensen laat uw applaus als een powerdouche over haar neerdalen. Zij verdient het en wie het ook verdient……!” De volgende loper wordt door hem herkend en krijgt ook aandacht. Mensen vinden het fijn om genoemd te worden, herkend en bewonderd te worden om hun eigen unieke prestatie. Deze opperspreekstalmeester beheerst het tot in de finesse om de loper zich even de held van de dag te laten voelen.

Bij de huldigingen is deze navolger van Demosthenes helemaal in zijn element. Zonder ook maar ooit met één steen in zijn mond geoefend te hebben kan hij bij die gelegenheden óók zonder microfoon het publiek bespelen. Als een kunstschilder met een kwast penseelt hij de mooiste woorden in de oren van de omstanders. Pastelkleurige klanken wisselt hij af met felle kleurrijke uithalen en met veel bravoure en toewijding, ondersteund door groteske gebaren, werkt hij naar een climax toe. Centraal staat de winnaar, wiens prestatie door de poëtische spreker als een schilderij van woorden aan het publiek geëtaleerd wordt. Intussen gutst dan het zweet van het hoofd van deze woordkunstenaar. Hij levert zichtbaar een topprestatie. Er gaat zelfs in de hardloopwereld het praatje dat als er iemand is, die net zo snel kan lopen als deze man kan praten, hij alle wereldrecords op alle loopafstanden in één week aan flarden loopt.

Nadat hij zijn werk gedaan heeft, nee, zijn roeping volbracht heeft is hij altijd in voor een praatje. Stelt vragen, leeft mee, maakt een grapje en dan zie je ook de pretogen, de kuiltjes in de kin, het ondeugende soms licht spottende trekje om de mond en merk je voelbaar de voldoening die de dag hem gegeven heeft. Thuis gekomen zal hij uiteraard uitgebreid vertellen over het prachtige hardloopevenement dat hij met zijn eigen woorden en op zijn unieke wijze heeft mogen begeleiden. Als later op de avond de dekens over het vermoeide lijf worden getrokken, verrast hij vrouwlief nog met één allerlaatste anekdote om daarna weg te zakken in een welverdiende slaap. Zijn kaken blijven continue op en neer gaan en het zal niemand verbazen dat deze man, de opperspreekstalmeester der Lage Landen, ook nog praat in zijn slaap: “Dank je wel voor je komst. Goed goan en ajuus!”

© hardloopnieuws.nl